Khởi Nghiệp Thanh Niên

Khởi nghiệp có nghĩa là bạn đã ấp ủ một công việc kinh doanh riêng, thường thì bạn sẽ thành lập một doanh nghiệp hay mở một cửa hàng mà có thể chính bạn là người làm quản lý, là người sáng lập hoặc đồng sáng lập. Việc cung cấp những sản phẩm mới, dịch vụ mới hay thậm chí kinh doanh những mặt hàng đã có mặt trên thị trường nhưng theo ý tưởng có riêng bạn… đều được gọi là khởi nghiệp.

Khởi nghiệp có thể là quá trình tạo ra một lĩnh vực hoạt động mới cho riêng mình. Qua đó, bạn có thể thuê nhân viên về làm việc cho bạn và bạn là người quản lý công ty, doanh nghiệp của mình. Khởi nghiệp mang lại rất nhiều giá trị cho bản thân cũng như nhiều lợi ích cho xã hội, cho người lao động.

Đối với cá nhân theo đuổi việc khởi nghiệp, hoạt động này giúp họ tạo ra công việc, thu nhập cho chính mình mà không phải bắt đầu từ việc đi làm thuê. Họ được tự do trong công việc, và nếu công ty của họ phát triển tốt thì nguồn thu nhập của họ có thể cao gấp nhiều lần so với thu nhập do đi làm thuê mang lại.

Đối với xã hội và nền kinh tế thì các công ty khởi nghiệp tạo ra thêm nhiều công ăn việc làm. Điều này giúp đất nước giải quyết tình trạng thất nghiệp, tạo ra nguồn thu nhập cho người lao động nuôi sống bản thân và gia đình.

Bằng việc tạo ra lượng lớn công ăn việc làm cho người lao động, giữ tỉ lệ thất nghiệp của nền kinh tế ở mức an toàn, khởi nghiệp thành công gián tiếp góp phần ổn định xã hội, giảm thiểu các tệ nạn xã hội do thất nghiệp gây ra như trộm cắp, bài bạc, đua xe, ma túy… Khởi nghiệp cũng góp phần giảm áp lực lên nền kinh tế, trợ cấp xã hội, đưa đất nước ngày càng phát triển.

Khi bạn đưa ra một ý tưởng và được nhận từ một lòi khuyên tốt đẹp để bạn có một hành động sáng suốt, khôn ngoan bạn sẽ mỉm cười và tỏa sáng. Bởi vậy, khởi nghiệp bắt đầu từ nguồn sáng tạo, biết lắng nghe trước các phản ứng và xung đột… Bởi vậy, với thị trường cạnh tranh khốc liệt ngày nay, người tạo dựng khởi nghiệp cần những thứ thiết thực và có sức thuyết phục mạnh mẽ hơn so với những lời trích dẫn hay triết lý đơn thuần.

Khởi nghiệp và startup là hai khái niệm hoàn toàn khác nhau. Tuy nhiên rất nhiều người nhầm lẫn và sử dụng hai khái niệm này thay thế cho nhau.

Khởi nghiệp là hành động bắt đầu một nghề nghiệp, mà hình thức thường thấy nhất đó là thành lập một doanh nghiệp để kinh doanh trong một lĩnh vực nào đó. Khái niệm “khởi nghiệp” đã tồn tại từ rất lâu và đã diễn ra ở nhiều quốc gia từ hàng trăm năm nay, trong khi đó khái niệm “startup” chỉ mới xuất hiện gần đây.

Có nhiều khái niệm khác nhau về “startup” nhưng hầu hết đều thống nhất với nhau rằng “startup là một danh từ chỉ một nhóm người hoặc một công ty cùng nhau làm một điều chưa chắc chắn thành công.”

Theo Neil Blumenthal, đồng giám đốc điều hành của Warby Parky được trích dẫn trên tạp chí Forbes thì: “Startup là một công ty hoạt động nhằm giải quyết một vấn đề mà giải pháp đối với vấn đề đó chưa rõ ràng và sự thành công không được đảm bảo”. (A startup is a company working to solve a problem where the solution is not obvious and success is not guaranteed.)

Còn Eric Ries, tác giả cuốn sách “The Lean Startup: How Constant Innovation Creates Radically Successful Businesses”  một cuốn sách được coi là “cẩm nang gối đầu giường” của mọi công ty startup thì cho rằng: Startup là một định chế/tổ chức con người được thiết kế nhằm mục đích tạo ra những sản phẩm và dịch vụ mới trong các điều kiện cực kỳ không chắc chắn. (A startup is a human institution designed to create new products and services under conditions of extreme uncertainty.)

Như vậy, chúng ta có thể thấy một điều rất rõ ràng: “khởi nghiệp” là một động từ trong khi đó “startup” là một danh từ. “Khởi nghiệp” nói về việc bắt đầu hoạt động kinh doanh riêng còn “startup” nói về một nhóm người hoặc một công ty.

Nói cách khác, “startup” là một trong những loại hình, cách thức mà người ta có thể lựa chọn để “khởi nghiệp”. Nhưng không thể gọi “startup” là “khởi nghiệp” và cũng không thể gọi “khởi nghiệp” là “startup”.

Khởi nghiệp là để thoả mãn ước mơ, đam mê và vì những gì xung quanh xã hội mình đang sống. Cái tên của họ vẫn còn mãi sau khi họ chết đi, điều đó mới thực sự đáng mơ ước. Họ luôn cân nhắc môi trường và lợi ích của người tiêu dùng với từng sản phẩm và dịch vụ của họ. Làm ra tiền bằng mọi cách chính đáng chứ không phải bằng mọi giá.

Hầu như bất cứ người trưởng thành, hay thanh niên (16-30) nào cũng có thể khởi nghiệp nếu muốn, không phân biệt già hay trẻ, nam hay nữ, không phân biệt trong hay ngoài nước, thành thị hay nông thôn miễn sao bạn có một ý tưởng kinh doanh hay có thể thực hiện được, có thể đem lại lợi ích cho bản thân mình và toàn xã hội.

Vì thế, nếu bạn còn trẻ và chưa có nhiều kinh nghiệm, đừng lo sợ gì cả, hãy cứ thử nghiệm và học tập từ những lần vấp ngã. Khởi nghiệp không bao giờ là sự lựa chọn dễ dàng, nó không dành cho tất cả mọi người. Nhưng nếu bạn có đủ quyết tâm và lòng kiên trì, đủ dũng cảm để đối mặt với những chông gai thử thách có thể gặp phải trên con đường khởi nghiệp thì có lẽ đây chính là con đường phù hợp với bạn.

Khởi nghiệp xã hội (social entrepreneurship) là việc áp dụng các phương thức sáng tạo, theo định hướng thị trường nhằm giải quyết những nguyên nhân gốc rễ của vấn đề xã hội và môi trường, từ đó tạo ra sự thay đổi mang tính hệ thống và cung cấp giải pháp bền vững. 

Để tìm hiểu thêm về toàn cảnh Khởi Nghiệp Xã Hội (Social Entrepreneurship), các bạn có thể tìm đọc tại mục Publication của trên website của Tổ chức Xã Hội Giáo Dục và Đào Tạo YOURE.

Doanh nghiệp xã hội- Social Enterprise (DNXH) được định nghĩa là một doanh nghiệp có các mục tiêu xã hội cụ thể, và việc cam kết giải quyết các mục tiêu xã hội này gắn liền với tôn chỉ hoạt động của doanh nghiệp đó. Bên cạnh đó các DNXH luôn song song trong việc tối đa hóa lợi nhuận và tối đa hóa lợi ích cho các mục tiêu xã hội và môi trường. Lợi nhuận của các DNXH chủ yếu được sử dụng để tài trợ cho các chương trình xã hội mà họ đã cam kết.

Theo các nghiên cứu thống kê, DNXH đang hoạt động mạnh mẽ ở tất cả các khu vực trên thế giới từ Tây Âu, Bắc Mỹ, Úc đến Mỹ La-tinh, Trung Đông, châu Phi, Nam Á, Đông Nam Á. Nước Anh là nơi DNXH ra đời sớm nhất và có phong trào DNXH phát triển nhất hiện nay. Nước Anh hiện giữ vị trí tiên phong về phong trào DNXH trên thế giới. Tính tới năm 2005, nước Anh có 55.000 DNXH, với tổng doanh thu đạt 27 tỷ bảng, đóng góp 8,4 tỷ bảng/ năm vào GDP, sử dụng 475.000 lao động và 300.000 tình nguyện viên, chiếm 5% tổng số lao động trong khu vực doanh nghiệp.

DNXH là một khái niệm vẫn còn rất mới ở Việt Nam, mặc dù ở thời điểm năm 2014 trên cả nước đã có ít nhất gần 200 tổ chức được cho là đang hoạt động đúng theo mô hình DNXH. DNXH là mô hình kết hợp hài hòa cả hình thức và nội dung của hai loại hình tổ chức Doanh nghiệp truyền thống và NGO, lấy kinh doanh làm lĩnh vực hoạt động chính, nhưng không vì mục tiêu lợi nhuận mà nhằm giải quyết các vấn đề xã hội cụ thể. Rõ ràng, mô hình DNXH tham gia tích cực hơn vào việc hiện các mục tiêu xã hội. Đã đến lúc, mô hình kinh doanh mới mẻ này cần nhận được nhiều sự quan tâm hơn từ phía chính phủ, doanh nghiệp, các tổ chức xã hội, các nhà đầu tư (cá nhân và tổ chức)…

DNXH đang tạo ra những ảnh hưởng lớn trong mọi mặt của đời sống con người. Hướng tới lợi ích cho cộng đồng, với những đặc trưng riêng so với các ngành khác như du lịch thiện nguyện, giúp đỡ trẻ em tàn tật, dạy các kỹ năng cho người khó khăn…

Ở Việt Nam, DNXH lần đầu tiên được quy định tại Điều 10, Luật Doanh nghiệp năm 2014 quy định về tiêu chí, quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp xã hội. Sau rất nhiều năm chờ đợi, cộng đồng DNXH ở Việt Nam đã đứng trước một cơ hội mang tính chất bước ngoặc, lần đầu tiên DNXH được công nhận về mặt pháp lý. Theo đó, DNXH là doanh nghiệp được đăng ký thành lập theo quy định của pháp luật Việt Nam; mục tiêu hoạt động nhằm giải quyết vấn đề xã hội, môi trường vì lợi ích cộng đồng; sử dụng ít nhất 51% tổng lợi nhuận hằng năm của doanh nghiệp để tái đầu tư nhằm thực hiện mục tiêu xã hội, môi trường như đã đăng ký. Hiểu một cách chung nhất là những doanh nghiệp hoạt động không vì mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận, được thành lập với mục tiêu để giải quyết một vấn đề xã hội mà doanh nghiệp theo đuổi, phần lớn lợi nhuận thu được dùng để phục vụ mục tiêu xã hội và môi trường.

DNXH được dự đoán là hướng đi mới cho các bạn sinh viên, thanh niên muốn đóng góp cho cộng đồng. Việt Nam là nước đang có dân số trẻ, nên việc đóng góp giúp đỡ cộng đồng đang khó khăn là một việc làm có ý nghĩa. Chính vì thế mô hình khởi nghiệp xã hội ra đời!

Tại Việt Nam, ước tính mỗi năm có khoảng 18 triệu người khuyết tật, người già neo đơn, trẻ em cơ nhỡ và những người yếu thế khác cần sự trợ giúp của xã hội. Với điều kiện thực tế này, Chính phủ cần huy động nhiều nguồn lực mới có thể hoàn thành mục tiêu dân sinh đề ra. Tuy nhiên, theo báo cáo thì Chỉ số kinh doanh toàn cầu (Global Entrepreneurship Monitor 2015), Việt Nam có 1,12% người trưởng thành bắt đầu khởi nghiệp và tham gia vào các hoạt động xã hội, trong đó tỷ lệ khởi nghiệp chuyên về DNXH năm 2015 chỉ đạt 0,45%. Tỷ lệ người trưởng thành đang lãnh đạo, điều hành các hoạt động xã hội ở Việt Nam ở mức 0,65% so với trung bình 3,7% trên thế giới. Điều này cho thấy các hoạt động xã hội ở Việt Nam vẫn chưa phát triển.

Ở Việt Nam, hơn 3/4 các hoạt động xã hội có sử dụng lợi nhuận để tái đầu tư thực hiện các mục tiêu xã hội. Tuy nhiên, nhiều DNXH khởi nghiệp vẫn đang lúng túng giữa việc lựa chọn mục tiêu xã hội và mục tiêu tài chính.

Nhìn chung, DNXH ở Việt Nam đang trong giai đoạn phát triển sơ khai nhưng tiềm năng phát triển còn rất lớn. DNXH góp phần chia sẻ trách nhiệm và gánh nặng xã hội với nhà nước bằng các con đường riêng đầy sáng tạo, tiết kiệm, thiết thực và hiệu quả, đồng thời giúp bù đắp được một khiếm khuyết khó khắc phục của cơ chế thị trường là vận hành bởi mục tiêu lợi nhuận. Cùng với việc luật hóa những qui định về DNXH và tạo ra những cơ chế, chính sách thuận lợi, mô hình DNXH cho thấy còn nhiều tiềm năng và triển vọng phát triển trong tương lai, là mảnh đất màu mỡ cho các bạn trẻ có hoài bão làm giàu và sống có ích.

Vì thế Tổ chức Xã hội Giáo dục và Đào tạo YOURE rất quan tâm và cố gắng truyền thông rộng rãi về ý nghĩa, mô hình DNXH để định hướng cho các thanh niên có ý tưởng và mong muốn khởi nghiệp.